Italiaanse voetbalsters in de halve finale van het EK: "In Italië kunnen we voetballen – en dat geldt ook voor vrouwen"

Christiana Girelli was moe – wie kon het haar kwalijk nemen? 87 minuten lang had de 35-jarige zich uitgeput in de Italiaanse aanval, de 1-0 gescoord, maar bovenal haar tegenstanders talloze keren onder druk gezet met haar loopacties. Girelli had op en neer gerend in de vochtige, warme lucht van het stadion in Genève, en nu was ze ook een van die tegenstanders tegengekomen: een één-op-één-situatie, verdediger Tuva Hansen. Girelli was op haar rug gevallen en moest behandeld worden; Martina Piemonte maakte zich buiten al klaar als invaller en kwam opnieuw het veld op. Voor een laatste loopactie, een laatste korte pass waarmee ze een aanval in gang zette. En voor een sprint naar het strafschopgebied, waar waarschijnlijk de belangrijkste kopbal uit haar carrière op haar wachtte.

Girelli heeft 61 doelpunten gescoord voor het Italiaanse nationale team, maar geen enkele was zo historisch als deze kopbal in de 89e minuut. Net als bij de 1-0 kwam de assist van Sofia Cantore, en haar droompass vloog over alle lange Noren heen, recht op Girelli af: een snelle kopbal, een tikje langs de onderkant van de lat, en toen was het 2-1. En Italië voor het eerst in 28 jaar in de halve finale van een EK.

Lea Schüller is efficiënt en heeft een uitstekend doelpuntenrecord – toch is de spits van FC Bayern München nauwelijks geïntegreerd in het Duitse aanvalsspel op het EK. Daar verandering in brengen zou in de kwartfinales wel eens cruciaal kunnen zijn.

"Er is iets magisch aan," zei Girelli later over die avond, die zo veelbetekenend was. Vanaf het begin was het meer dan alleen een voetbalwedstrijd voor de Italiaanse vrouwen; het was ook een historische kans om een statement te maken. Om aan een land dat nog niet zo bekend is met Calcio Femminile te bewijzen dat er meer dan één squadra is waarvoor je het volkslied kunt zingen: dat er niet alleen Fratelli is, maar ook Sorelle d'Italia . Hoe dan ook, de woorden van heldin Girelli na de wedstrijd hadden nu een enorme impact: "Deze overwinning heeft een diepere betekenis," zei Girelli: "In Italië kunnen we voetballen – en dat geldt ook voor vrouwen."

Iedereen die woensdagavond naar deze wedstrijd keek, kon Girelli's stelling alleen maar onderschrijven. De Italianen speelden grotendeels voetbal in lijn met hun nationale identiteit: als collectief wilden ze zich vormen naar een modern nationaal team – en geen team was beter geschikt dan Noorwegen om te laten zien hoe het niet moet.

In Genève toonde een Italiaans team dat meer was dan de som der delen. Girelli, vleugelspeler Barbara Bonansea en verdediger Elena Linari zijn stuk voor stuk doorgewinterde veteranen uit de Serie A. Regisseur Manuela Giugliano kan een wedstrijd dicteren en assistgever Cantore heeft onlangs een contract in de Amerikaanse competitie veroverd. Italië had echter geen wereldklasse-speelster als Ada Hegerberg of een meervoudig Champions League-winnaar als Caroline Graham Hansen in de basisopstelling – dit zijn de spelers die al jaren een uitmuntende generatie uit Noorwegen vertegenwoordigen. En ze kampen met een opmerkelijk gebrek aan succes.

De Noren hadden opnieuw moeite om een voetbalidentiteit te vestigen op dit EK. In plaats daarvan waren er de inmiddels bekende krantenkoppen: Hegerberg, de lastige aanvoerder, zorgt voor verdeeldheid in haar thuisland. Vóór de wedstrijd tegen Italië stemden 20.000 mensen in een poll om haar op de bank te zetten. Ook binnen het team is ze niet onomstreden, zo horen we – en op voetbalgebied kregen ze in deze kwartfinale opnieuw kritiek.

Wat vanuit Noors perspectief in de herinnering aan deze dramatische avond blijft hangen, zijn weinig goed uitgevoerde aanvallende momenten en weinig strategisch voetbal. Italië domineerde het eerste uur van de wedstrijd het balbezit en scoorde in de 50e minuut via Girelli de langverwachte openingstreffer, en Italië had de voorsprong kort daarna kunnen vergroten. Dat Noorwegen uiteindelijk terug in de wedstrijd kwam, was te danken aan twee eigenaardigheden. In de 60e minuut kreeg Noorwegen een penalty, die zeer twijfelachtig was omdat Hegerberg buitenspel werd gefloten, een feit dat zowel scheidsrechter Stéphanie Frappart als de VAR negeerden. Een opmerkelijk incident dat slechts een kleine rol speelde omdat Hegerberg miste, net als in de openingswedstrijd tegen Zwitserland. Het had echter al snel een beslissende invloed op de wedstrijd.

Hegerberg profiteerde van een communicatiefout tussen de Italiaanse verdediging en keeper Laura Giuliani om de stand gelijk te trekken: 1-1. De Italianen stonden twintig minuten lang versteld. De meeste teams die aan dit EK meedoen, zouden deze periode van onzekerheid hebben aangegrepen om Italië te verslaan – maar een traag, gebrekkig systeem liet zich in de slotfase zelfs nog meeslepen door tijdrekken, vermoedelijk om verlenging te winnen.

Het plan mislukte, want de dominante spits van de avond had ondanks de late wedstrijd nog steeds een kopbal in zich. En zelfs na haar wissel wist Christiana Girelli alles nog te regelen in Genève, haar favoriete stadion, waar ze al een van de mooiste doelpunten van de groepsfase tegen Spanje had gescoord. Terwijl haar teamgenoten hun voorsprong zo efficiënt beheerden dat Noorwegen in de blessuretijd niet eens meer balbezit kreeg, maakte Girelli, die op het rechte stuk tegenover hen het veld had verlaten, al vroeg een halve ereronde. Ze juichte het kleine groepje meegereisde Tifosi toe, zwaaide naar de families van de speelsters en kreeg de gelegenheid om terug te blikken op de vele nare herinneringen: de vernedering van het EK van 2022 als laatste in de groep, de onwaardige uitschakeling tegen het kleine Zuid-Afrika op het WK twee jaar geleden. Dat alles ligt nu achter Italië.

"Een bewijs van wat dit team al die moeilijke jaren heeft doorstaan", noemde Girelli deze overwinning later, terwijl ze de finale vanuit het beste perspectief meemaakte. Net toen ze haar eigen bank bereikte, floot Frappart voor het laatst in de eerste kwartfinale van het EK, waarmee ze besefte dat een team met een plan individuele speelsters zal verslaan. En dat Italië nu weer een voetballand is dat tot de top vier behoort. Tenminste in het vrouwenkampioenschap.